Na al die verhalen, eindelijk een paar foto's

Goeie morgen!

Het is zaterdag, en dus gebeurt alles nog wat trager dan anders. Gisteren was ik helemaal slap, mijn darmen compleet in overdrive... niet veel gedaan, enkel een papaya gegeten (die blijkt écht te helpen bij darmproblemen, goed om weten!), en nu al iets beter, hoewel nog niet helemaal. Voorlopig blijf ik dus voorzichtig. Maar dat geeft me bv tijd voor het uploaden van enkele foto's, waar jullie hopelijk veel plezier aan beleven.
Je ziet, van onder naar boven blijkbaar, de Assembly die 's morgens plaats heeft. Ook een zicht op de leraarskamer -speciaal voor de collega's- met details van de groezelige schriftjes en het spelmateriaal dat tijdens de speeltijd kan gebruikt worden. Ook een paar foto's uit klas 4, na het examen vorige donderdag. Iedereen houdt zich dan op zijn manier bezig, en nu er onlangs tekenschriftjes zijn uitgedeeld, is dat dé uitverkoren bezigheid!

Het vervolg?... Come and see next week!

Schoollopen in Rainbow4kids

Er zijn in deze regio meerdere scholen, zowel publieke als privé. Hier onmiddellijk in de buurt heb je de Rainbow4kids Primary School waar ik de meeste tijd zal doorbrengen (ongeveer 300 lln), en vlak daarnaast het Amani-schooltje (ongeveer 150 lln). Die liggen beide op een paar minuutjes lopen, en van hieruit hoor je dan ook vaak het gezang en geroezemoes. Aan het uiteinde van ons weggetje ligt nog een heel klein schooltje: niet meer dan één lokaaltje groot, wat plaatijzer en een rieten dak. En zo zijn er naar het schijnt nog wel meerdere. Wij logeren in een bungalowtje dat speciaal voor de vrijwilligers van dit project werd gebouwd. Het grenst aan het kindertehuis Kebene waar wij regelmatig over de vloer komen. Over Kebene en de kinderen die daar wonen vertel ik later zeker nog wel eens. Ik wou het nu eerst over school hebben.

De leerlingen zijn verdeeld over 10 klassen, de ‘baby’s’, een soort kleuterklas, en dan klas 1 tot en met 8. In één klas zitten soms in de 20, maar ook soms in de 30 lln, en vaak een grote variatie aan leeftijden: gisteren stond ik in klas 4 met 36 lln waarvan de oudste 15 was, en de jongste 9! Het onderwijs is in het Engels, maar dat moeten de lln allemaal op school leren, want thuis spreken ze meestal enkel Kiswahili. Dat bestaat dan nog uit verschillende dialekten, zodat binnen de school het ‘goeie’ Kiswahili wordt aangeleerd. Alle leerlingen, ook de baby’s, leren vanaf het eerste klasje lezen en schrijven, stel je voor! Kleine hummeltjes die in een schriftje de letters a, b en d moeten leren schrijven, een letter bij een tekening moeten leren ‘matchen’, en gedrild worden om een paar woorden en zinnen in het Engels op te zeggen. Het woord drillen is echt wel op zijn plaats in de eerste klasjes: heel de klas roept luidkeels de leerkracht na, het is soms door de hele school en een stuk daarbuiten te horen!
Dat gaat bv zo ’s morgens bij de begroeting:
LK: “Good moornin, class”
Lln roepend: “Good moornin, teacháh! How are you today?”
LK: “I’m fine, thank you. Sit down please”
Lln: “Thank you, teacháh!”
Ook het tellen, de maaltafels, het benoemen van kleuren enz... dit gebeurt allemaal al roepend. “This is collah green!”
Ze denken dat het er zo beter blijft inzitten, vermoed ik.

10 klassen, er zijn dus ook 10 leerkrachten, en één directeur. Die heb ik nog niet gezien, hij is naar een begrafenis ‘up country’ en gezien de grote afstanden en de uitgebreide begrafenisrituelen, kan dat een hele tijd duren! Intussen neemt mister James, teacher van vnl de 6e klas, de organisatorische kant erbij voor zijn rekening. In de lagere klassen (tot 3e j) is er een vaste klasleerkracht, maar in de hogere klassen is er een differentiatie: iemand die vooral Kiswahili geeft bv, of godsdienst, of sciences... of een combinatie ervan. Er is ook PE (=LO), Engels, Wiskunde en Kiswahili. Eigenlijk staat er ook nog een creatief vak op het programma, zegt Lianne, maar dat wordt niet vaak gegeven, omdat er geen materiaal is én omdat de lkn niet weten hoe ze dat moeten aanpakken. Sommige lkn geven zelfs geen LO omdat ze dat niet willen of kunnen.

Even een schooldag schetsen, die duurt hier wel erg lang naar onze normen. De Assembly is dus om half acht, maar deze ochtend hoorde ik dat ze die voorlopig (?) niet meer dagelijks zullen houden, omdat het teveel tijd en ‘over en weer’-geloop vraagt.
Eigenlijk zijn zowel leerlingen als leerkrachten nog vroeger op school, om 6u30 al voor de groten, en om 7u voor de jongeren. De echte kleintjes worden vaak nog later door mama of papa gebracht. Het systeem is sowieso niet zo heel stipt. De groten blijven ook vaak nog tot 5 à 6u ’s avonds. De bedoeling is om dan enerzijds je huiswerk te maken, omdat velen er thuis geen plaats of gelegenheid toe hebben, en anderzijds moeten alle leerlingen een deel van de huishoudelijke en opruimtaken uitvoeren. De meisjes zullen na schooltijd bv de bonen voor de lunch ’s anderendaags sorteren (die worden nl in grote zakken geleverd, en zitten nog vol keitjes enz) terwijl de jongens alvast water uit de waterput scheppen. ’s Morgens, voor de bel geluid wordt, gaat een groepje aan de slag om de toiletten te poetsen, en wordt elk lokaal door weer anderen met samengebonden takkenbossen uitgeveegd. Samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid zijn hier erg belangrijke waarden!

Gisteren en vandaag was ik beurtelings toezichter bij de examens van klas 4, 5 en 7. Twee afwezige LKn, daar konden ze wat hulp bij gebruiken. En ik die dacht dat ik dit schooljaar geen examentoezicht meer moest doen!!
Het was geen boeiend werk, maar gaf me wel de gelegenheid om eens goed rond te kijken. Al die gezichten... moeilijk om te differentiëren. Niet alleen zijn ze allen zwart (!) maar ze dragen ook nog eens hetzelfde unifrom én hun haar is op dezelfde manier gekapt: heel kort geschoren voor de jongens, en met korte vlechtjes vlak tegen het hoofd voor de meisjes. Geen wonder dat je ze moeilijk uit mekaar houdt!

Het schoolgebouw en alle klassen zijn van een muisgrijze kleur: simpel beton en cement. Geen deuren, geen glas in de raamopeningen. Voordeel: als er wat wind staat, dan kan je er tenminste even verkoeling vinden. Nadeel: als het regent – en dat doét het, én hard! – dan is het er nat, en moet het water naar buiten gekeerd worden.
Het bord is een extra laag cement tegen de muur, die met bordverf is beschilderd. Toen ik op zoek ging naar een bordveger, of op z’n minst een vod, vond ik niets. Een van de meisjes ging op zoek en kwam terug met... een schoudervulling! Je weet wel, wat wij in de jaren ’80 in onze blouses droegen om een steviger ‘caruur’ te simuleren.
Weinig of geen decoratie aan de muren, tenzij bij de kleutertjes. Gek genoeg hangen er soms ook bordjes en affiches uit België, oa van sponsors. Zo zie je in klas 5 een bordje: “Donated by ............., Aarschot, Belgium”. Ook op de eenvoudige houten banken staat de naam van een sponsor. In klas 5 hangt een poster met ‘Classrules’ uit. Ik neem enkele rules (letterlijk) over:

1. Report in school and class in time
2. Always pray for yourself when you enter in class every morning
3. Obey the bell i.e. do things at right time and place
4. Always speak in english in class
5. Speak in english winthin the school compound
6. Respect, obey and love your teachers
7. Always be smart/neat in full school uniform
8. At teachers absense group work must be done. Therefore no noise in class. Unneccessary talk be avoid
Wat punt 4 en 5 betreft: die wordt door de LKn zelf ook niet gevolgd, zeker niet bij de kleintjes, en al helemaal niet buiten de klaslokalen. In de leraarskamer wordt er zelfs overwegend Kiswahili gesproken.

De examens zelf worden door de overheid opgesteld, en worden op gestandaardiseerde manier afgenomen. De leerlingen krijgen 50 vragen per vak, en antwoorden volgens het multiple choice-principe: A, B, C of D. Met een verbetersleutel gaat dit een heel stuk sneller dan onze geïndividualiseerde exemplaren!

Tot zover mijn relaas van enkele schooldagen. Eigenlijk is het toezicht houden op examens niet echt mijn taak, en dus zal ik me de komende dagen en weken op andere dingen concentreren. Je hoort er beslist nog van.

Een winterse strandwandeling

Gisteren, zaterdag, startte met regens en temperaturen rond 24°, en pas rond de middag begon het wat op te klaren. Nu is dat voor ons Belgen niet zo uitzonderlijk, maar Kenianen vinden dit koud en guur. Sommigen lopen zelfs met jas of trui aan en klagen over de ‘winter’.

Omdat het zaterdag was, kon ik langer blijven liggen, en alles heel ‘polé polé’ doen, en dat dééd ik dan ook. Ontbijten, wat lezen, een wasje slaan. Dat laatste mag je zelfs vrij letterlijk nemen, wij doen hier onze persoonlijke was met de hand. Susan, de huishoudster, doet de lakens en handdoeken ook allemaal met de hand.

Na de middag mijn crocsandalen aangetrokken (écht, die komen hier heel goed van pas!) en op weg naar het strand. Dat is slechts 10 minuutjes lopen, helemaal niet ver. De aarden weg ligt er nu wel vol putten en plassen bij. En dan kom je aan dat witte strand vol palmbomen. Whaw... Vorige week nog liep ik langs het Noordzeestrand, en nu dus langs de kust van de Indische Oceaan. Een wereld van verschil!

Wanneer er een mzungu (blanke) voorbijkomt, haasten verkopers allerhande zich om die aan te spreken. Dat begint met een hartelijk ‘Jambo’, en dan ‘Habari?’ (hoe maak je het?) waarop je dan hoort te antwoorden ‘nzuri, asante’ (heel goed, dank u). Vaak word je in het Engels aangesproken, het is immers een toeristische streek, de kustlijn althans. En nu het toerisme in een dieptepunt zit (het is hier winter, weet je wel) hebben veel mensen hier amper genoeg geld om rond te komen. Logisch dat ze proberen je iets te verkopen. En dat iéts... kan wonderlijke vormen aannemen. Net aangekomen op het strand word ik aangesproken door Peter (ze hebben meestal een Swahili én een westerse naam) die de dag voordien een sleutelhanger voor me sneed in zwart hout: een gestileerd nijlpaard met daarin mijn naam. Hij vraagt of ik niet nog méér namen heb, van familie en vrienden. Ik wijs het vriendelijk af: ‘maybe later!’ Peter staat nadien even te praten met een atletisch gebouwde Keniaan in zwembroek. Die man komt rustig langs mij gewandeld en begint de conversatie zoals hierboven al beschreven. Hij wil zijn diensten aanbieden, zegt-ie. Uiteindelijk slaag ik er in ook deze man vriendelijk aan het verstand te brengen dat ik niets nodig heb, dank u. Het was mij de dag van aankomst al opgevallen dat oudere blanke dames (ja, daar hoor ik nu eenmaal bij) hier nogal eens geflankeerd worden door jonge viriele Kenianen, kwestie van wat meer schwung in hun leven te brengen, zeg maar.

Ik slaag er in nog enkele verkopers van sieraden en houtsnijwerk af te wimpelen, tot ik een jongeman tegenkom die me nieuwsgierig maakt: hij heeft een octopus gezien en wil me die tonen. Ik ben wat op mijn hoede, maar besluit toch mee te gaan, het ondiepe water in, langs en over lage rotsachtige formaties, met daartussen poeltjes vol leven. Hij kijkt aandachtig naar alles wat stil ligt en beweegt, duikt plots met zijn hand in 't water en toont me kleine groene bolletjes in zijn handpalm, ‘seafruit’ noemt hij het. Ik vrees nog even dat ik dit zal moeten proeven, maar nee, het is voor de vissen. Even verder roept hij opgewonden: ‘Oh, you are so lucky’, en toont me een 20 cm lange dunne vis, een zeeslangetje, denk ik nog. Het is een murene, zegt-ie, en die kunnen in volwassen vorm heel gevaarlijk zijn. En nog wat verder raapt hij een soort zeesterachtig diertje op. Het is een ‘seaspider’ en in vroegere tijden gebruikten de vissers die om te weten of het nu eb of vloed was. Als die spinnetjes met de donkere kant naar boven dreven, dan was het eb, en met de lichte kant naar boven was het vloed (of omgekeerd, dat ben ik weer kwijt). En nog wat verder komen we een felgroen diertje tegen dat hij een ‘crocodilefish’ noemt. Allemaal reuze interessant natuurlijk, maar het begint mij ook te dagen: die man wil straks natuurlijk ook betaald worden voor zijn diensten! Ik maak hem duidelijk dat ik het allemaal apprecieer maar dat ik slechts 40 shilling (= 40 eurocent) bij me heb, en dus niet voldoende voor een uitgebreide toer. Het klopt gedeeltelijk, ik heb die 40 shilling in kleingeld bij en dan wel nog wat biljetten, maar die zou hij toch niet kunnen wisselen. Hij kijkt me beteuterd aan, en gidst me in een boogje terug naar het strand. 't Was dus maar een korte gidsbeurt, jammer!

Wanneer ik op het punt aankom waar ik van plan was terug te keren, begint het weer te regenen. Ik loop nog even door, maar het regent nu hevig, en ik besluit te schuilen onder een overhangende rots. In het zand tussen mijn voeten zijn enkele strandspinnen gaatjes aan het graven: ze kruipen er in, en na enkele tellen komen ze terug met een bolletje zand dat ze gedecideerd wegkieperen. Ingenieus!

De bui duurt gelukkig niet lang. Op mijn terugweg passeer ik vissers die hun netten aan het binnenhalen zijn. Ik maak een foto of twee, tot een oudere man me redelijk boos meldt dat dat zomaar niet kan: hij is de boss, het zijn zijn vissers, en je moet betalen voor een foto. Ik reageer vriendelijk: ik begrijp zijn standpunt, maar ik ben niet zomaar een toerist, ik ben vrijwilliger en ik doe dus goed werk. Ik blijf hier ook nog een tijdje en zal dus zeker wel eens vis komen kopen, maar niet vandaag. Hij draait al wat bij, en al helemaal wanneer ik vertel dat ik in het Rainbowschooltje les geef: Mama Rainbow is hier bekend en gerespecteerd. Meteen komt een andere man erbij staan. Het is Ken, de 'conciërge' van mama Rainbow, en we knopen een gesprek aan over België en Kenia, over het weer en het vissen, enz.

En de moraal?

Toen Jef en ik een paar jaar geleden door Marokko toerden, werden we vaak aangeklampt door mensen die geld nodig hadden, of ons iets wilden verkopen. En terwijl het daar eigenlijk vreselijk opdringerig was, lijkt het dat hier niét te zijn. Tenminste, als je niet de toerist uithangt. Ik vind het zelfs wel leuk dat ze me op die manier aanspreken, zo leer je mensen kennen, en je krijgt gemakkelijker verhalen te horen die anders verborgen zouden blijven.

Jambo!

Jambo betekent 'goeiedag' en is zowat het meest gehoorde woord hier. Waar je ook loopt, waar je ook komt, een welgemeende 'jambo' hoort erbij.
Ik ben net een internetaccount gaan halen, en nu kan ik eindelijk mailen en bloggen.
Dinsdagmiddag na een lange maar vlotte vlucht geland op Mombasa, waar twee mensen me stonden op te wachten: de ene zwart, de andere blank. Lianne, een nederlandse vrijwilligster, en Michael, de... ja, hoe heet zo'n job... hij doet eigenlijk van alles en nog wat, en is degene die me zal bijstaan en informatie geven waar nodig. Ook voor een kapotte koelkast mogen we hem opbellen, om maar iets te zeggen. Fijn dat je zo iemand bij de hand hebt!
Ik logeer met Lianne in een huisje dat goed afgeschermd ligt maar toch dichtbij de school waar ik meestal zal zijn. Van hieruit hoor ik de kinderstemmetjes, en dat is zowat het enige geluid op de achtergrond, behalve dan de vogels en sommige insecten. Wij hebben hier het nodige (basis)comfort bij de hand, en shopjes vind je in de onmiddellijke buurt. Alleen... stel je die shops en huisjes maar niet te mooi voor. Keniaanse normen zijn heel anders dan de onze.

Michael en Lianne hebben me gisteren geïntroduceerd in het schooltje. Hoe dat ging?... Een verhaal apart!
Eerst werd ik aan de staff voorgesteld: moeilijk om uit te leggen wat ik in Grimbergen doe, en wat ik hier voor hen kan betekenen! Afwachten dus... stilaan zal ik hier en daar wel met een voorstel komen, maar één van de vaakst gehoorde adviezen aan nieuwkomers, is 'Polé polé' (zachtjes aan...). Om 7u30 is het hier 'Assembly' en dan staan alle leerlingen van de Rainbow-school buiten voor een betonnen verhoogje met twee vlaggenmasten. Er wapperen nu nog geen vlaggen, maar het is wel de bedoeling dat er binnenkort zowel een Keniaanse als een Belgische vlag zal wapperen. Er zijn iets meer dan 300 leerlingen, van 2,5 à 3j (echte peutertjes nog - het wordt dan ook de 'Baby-klas' genoemd) tot het 8e jaar, een soort voortgezet Lager Onderwijs. De oudste is 23 jaar, dus dat 'voortgezet' is rekbaar! De leerlingen staan bij die 'Assembly' in rijen, de kleinste vooraan, de groteren achteraan. Iedereen draagt een uniform: een vichyruiten kleedje voor de meisjes,een dito hemdje en donkere broek voor de jongens. Wie blootvoets naar school kwam, wordt uit de rij gehaald, en moet uitleggen hoe dat komt. Want schoenen hebben ze allemààl gekregen, samen met hun uniform! Wie geen goeie uitleg kan geven, moet terug naar huis om de schoenen op te halen. Gelukkig is dat voor de meesten maar een paart minuutjes ver!
Schattig om zien, die kleintjes, hoe die zich al rustig kunnen gedragen bij zo'n wat officiëlere gebeurtenis. En hoe die door de groteren worden aangemaand om te doen wat hoort.
De 'Assembly' begint steeds op dezelfde manier: met een aantal standaardzinnen waarop de kinderen luidkeels het antwoord roepen, en met enkele liederen.
Dus... toen werd ik voorgesteld, moest op het betonnetje gaan staan, en aan de lln uitleggen wie ik was en zo... De naam was geen probleem: er zijn nog 3 Christines (lln) op die school. En wat ik kom doen?... ze hebben intussen al een aantal vrijwilligers over de vloer gehad, dus ben ik gewoon de zoveelste in de rij.

Die voormiddag - gisteren dus - heb ik gewoon een beetje geobserveerd in 3 klassen. Wat dat opleverde, vertel ik nog wel eens. Om 11u is er pauze met vloeibare porridge voor lkn en lln, en om 13u is het lunch. Dan gaan Lianne en ik even over huis omdat de lunch op school niet veel zaaks is. Na de middag ben ik gisteren gewoon thuis gebleven, wat gelezen, wat zitten rusten... alles dus op 't gemak.

Deze morgen heb ik wel al meteen moeten les moeten geven! Een van de teachers was weggeroepen om met een zieke leerling naar het dichtbijgelegen dispensarium te gaan, en dus mocht ik inspringen. Maths voor de leerlingen van klas 2 en nadien nog Engels voor die van klas 3. Ik vond het een hele uitdaging, maar het lukte wel. De leerlingen hier gedragen zich eigenlijk heel goed, behalve dan de kleintjes. De babyklas bv, daar heb ik gisteren ook een uurtje of zo alleen in gestaan, en ik werd er bijna wanhopig van: zo'n drukke bende! Die ukjes verstaan geen Engels en ik (nog) helemaal geen Swahili, dus moest ik vooral lichaamstaal gebruiken! De blokken vlogen in het rond, de leerlingen hingen aan mijn rok, en ik was heel blij dat een teacher me na een uurtje kwam bijstaan.

Morgen begint het weekend. Ik heb nog geen plannen, maar Lianne zal me wel een of ander idee aan de hand doen. Zij is hier tenslotte al van februari, en is al een halve Keniaanse aan 't worden.

Ach... er valt nog zoveel te vertellen, en dat wordt allicht nog méér. Maar alles op zijn tijd. Ik kan al zeker zeggen ik die eerste twee dagen enorm veel indrukken opdeed. Er zal dus zeker nog méér blognieuws volgen. En foto's, die komen er mettertijd ook wel, alleen vind ik het geen goed idee om nu al mijn toestel boven te halen. Dat doen enkel toeristen!

Kwaheri! (tot ziens!)

Christine

Nog 17 dagen...

Het aftellen is inderdaad begonnen: binnen 17 dagen vertrek ik naar Ukunda, Kenia .
Het is allemaal begonnen op een bijscholing: een collega vertelde vol vuur over haar jaar als vrijwilligster in een weeshuisproject in Peru. Ik dacht meteen: dat wil ik ook doen! Ik vroeg haar meer bijzonderheden, en ze verwees me naar de site van Leraars Zonder Grenzen. Ik maakte mezelf lid en las regelmatig de verhalen en verslagen van medewerkers uit verschillende landen en continenten. Toen het schooljaar in september 2009 startte, nam ik contact met broeder Pielaet van de vzw en vroeg hem of ik in een of ander project zou kunnen meewerken. Een heel jaar loopbaanonderbreking nemen zag ik niet meteen zitten; een paar maanden zou wel volstaan om mee te starten. En toen kwam de vraag of ik niet wou meewerken aan het Rainbow4kids-project in Kenia. Katrien Vermeersch, de verantwoordelijke voor dat schooltje, wist me onmiddellijk te overtuigen. Haar enthousiasme werkte aanstekelijk. Sindsdien ben ik mezelf en mijn omgeving aan het voorbereiden: Jef staat niet bepaald te juichen bij het vooruitzicht dat ik 3 maanden weg zal zijn, maar zoals steeds steunt hij me bij al mijn plannen. Hij zal trouwens de laatste 3 weken ook naar Kenia afreizen, zodat we samen nog wat vakantie kunnen nemen en het land ontdekken. De kinderen zijn volwassen en supporteren mee van op de zijlijn. Misschien zijn ze zelfs een tikje jaloers? En mijn familie, vrienden en collega's?... ach, die 3 maanden zijn zo weer om, en dank zij mijn ervaringen zal ik in september verrijkt weer aan de slag kunnen, zeker weten!